JAMITA MINGGU 7 MEI 2023
TANGIHON JALA ULAHON
Jakobus 1:19-27
Minggu Kantate
TURPUK
Ingot hamu ma, angka donganku na hinaholongan: Ganup jolma, girgir ma ibana mananginangi, bangkol ma ibana mangkatai, bangkol ma tarrimas! Ai ndang diulahon rimas ni jolma hatigoran ni Debata. Dibahen i, bolongkon hamu ma nasa na roa ro di hajahaton na lohot i; marlambok ni roha ma hamu manjalo hata na sinuan tu bagasan rohamuna, na tarbahen paluahon tondimuna. Alai gabe siulahon Hata i ma hamu, unang holan pananginangi, angka na paotootohon dirina! Ai pananginangi di hata i, anggo so diulahon, tudos ma i tu halak na paberengbereng rupa ni bohina di sorminan. Ai dibereng do dirina, dung i laho ma ibana, gabe ndang diboto be rupana. Alai na mamereng torus tu bagasan uhum haluaon na sun denggan i jala mian disi, i ma na martua marhite sian pangulaonna i, anggo so pananginangi na mangkalupahon, siula ulaon i tahe ibana. Molo adong na mandok di bagasan rohana, na daulat ibana, hape ndang dirantei dilana, diansi do tahe rohana: Na magopo ma hadaulatonna i. On do hadaulaton na ias jala na so marlindang, di roha ni Debata Ama: Mandulo angka na so marama, so marina dohot angka na mabalu di haporsuhonnasida, huhut mangaramoti diriniba maralohon portibi on, unang marlindang.
PATUJOLO
Mamuhai jamita on, jumolo ma hupasahat hami tu sude ruas ni huria HKI: "Selamat Ulang Tahun na pa-96-hon ma di Huria Kristen Indonesia. Sai anggiat ma ganjang umur, togu haporseaonna, lam tu majuna panghobasion di tongatonga ni portibi on."
Taparhatopot do paboa di portibi on, nang di ngolunta sandiri pe, godang do na tadohoti jala tapatupa pesta ulang tahun. Molo di bangso Indonesia, hari ulang tahun kemerdekaan ni Negara Republik Indonesia, dipestahon ma ganup tanggal 17 Agustus. Dihasomalhon bangsonta do i songon sada pesta rakyat. Laos di ganup perayaan 17 Agustus i, sai diparade angka masayarakat do partingkian laho umbege pidato ni presiden, secara marsasahalak manang marpungu rap dohot angka donganna di sada inganan. Somalna pidato i, disiarhon do secara langsung di Radio Republik Indonesia (RRI), alai di partingkian na parpudi on nunga lam tu majuna be, ndang holan di radio be, alai nunga be sahat di angka media na asing songon televisi, bahkan di media komunikasi dohot informasi na asing. Topik ni pidato ni Presiden Sukarno uju tanggal 17 Agustus 1966, marjudul: "Jangan Sekali-kali Meninggalkan Sejarah" na disingkat dohot hata "jas merah." Mansai istimewa do pidato on di masyarakat Indonesia, ala on ma pidato parpudi sian nasida, gabe sai tongtong do diingot jala dipaingothon angka masyarakat i sahat ro di tingki nuaeng.
HATORANGAN
Huria Kristen Indonesia (goar na parjolo i ma Hoeria Christen Batak, disingkat H.Ch.B) pe, adong do sejarahna, i ma sada huria na jongjong na nionjar ni sihol ni roha ni halak Kristen na maringan di Pantoan (onom koma opat kilo meter sian huria Zending na parjolo na adong di Pematangsiantar uju i, saonari i ma HKBP Ressort Pematangsiantar na adong di Jalan Gereja, tutu di jolo ni Sopo Godang HKBP) marsaor di bagasan Tuhan marhite na patupa parmingguon si ganup Minggu dohot ari raya ni huria. Punguan i diuluhon tuan Frederik Panggabean na jotjot didok dohot gelar Sutan Malu. Sutan Malu i ma sahalak na mangula di sada perkebunan di topi ni huta Pantoan. Tammat sian singkola Guru Huria do nasida na sian Sipoholon, Tarutung). Sian na mamuhai parpunguan i, ndang apala ditolopi uluan ni huria Zending na adong di Pematangsiantar uju i. Alai hinorhon ni hinaringkot ni na marhuria, dituntun na torop i ma patupa parmingguan di Pantoan toho di ari Minggu tanggal 1 Mei 1927. Dung i di ari na mangihut muse, dipabotohon Tuan Sutan Malu do, naung dipatupa nasida parmingguan di Pantoan, alai tongtong do ndang marpanjalo uluan ni huria Zending i, alai baliksa laos dilaporhon do Tuan Sutan Malu tu Pamarenta Bolanda.
Uju dijou Pamarenta Bolanda Sutan Malu, ditangkasi Bolanda do sibingkasi dohot ojahan ni huria na pinajongjong na i. Dialusi do sungkunsungkun ni Bolanda i marhite na mangenet Hata ni Debata na tarsurat di Jakobus 1:22 na mandok: "Alai gabe siulahon Hata i ma hamu, unang holan pananginangi, angka na paotootohon dirina." "Jadi na mangulaon Hata i do hami umbahen na hupatupa hami parmingguon di Pantoan," i ma alus ni Tuan Sutan Malu.
Di pesta olopolop ulang tahun ni HKI di taon 2023 on, ojahan ni hajongjongan ni huria i, gabe jamita bolon tu hita luhut ruas ni huriaNa. Antong dia ma na naeng sipareahanta sian turpuk jamita on, tangkas ma tapaihutihut.
1. Tangihon ma Hata ni Debata
Marojahan tu buku Ulaon ni Apostel 12:17 dohot 21:18 do si Jakobus manggurithon surat na on, uju maringan di Jerusalem ibana mangula laho manjamothon huria na disi. Alai nang pe di Jerusalem ibana, dilehon do rohana laho manjamothon ruas ni huria na sampulu dua marga na maringan di luat parserahan (ayat 1) nang na adong di luat Jerusalem, laho paingothon asa tongtong dipatuduhon nasida haporseaon i marhitehite parulan na patar diida simalolong jala marpanghorhon di sandok ngolu nasida nang di jolma na asing pe tahe. Hombar tu si, marhite turpuk jamita on, dipangido si Jakobus do asa saluhut nasida:
a. Ringgas mananginangi.
Di angka luat parserahan di angka inganan na marragam, tontu godang do parungkilon dohot pangunjunan na niadopan ni ruas ni huria i. Nang pe perungkilon manang pangunjunan na diadopi nasida i ma angka na marhadomuan tu angka na ringkot di ngolu siapari manang sian ngolu na hombar tu ekonomi, alai somal do na masa i gabe marpanghorhon tu haporseaon. Boi dohonon, ekonomi na do na bermasalah, alai jotjot do ngolu ni haporseaon nasida dikorbanhon. Ala ni i, dipaingot do huria i asa diadopi nasida angka ragam ni pangunjunan i di bagasan las ni roha, ala manghorhon habegeton do angka pangunjunan i. Jadi molo songgop angka pangunjunan, unang ma ditadingkon nasida parsaoran i, alai ingkon diharinggashon nasida do manangihon Hata ni Tuhan i.
Marhite Buku na Badia i do, jumpang hita na tau haposan dohot tiruan di Huria i, i ma Jesus Kristus. Nang pe Debata Ibana, dirumari do diriNa jala disolukhon rupa hatoban. Alai dipatimbo Debata do Ibana, jala dibasabasahon goar na sumurung sian nasa goar, asa somba tu goar ni Jesus nasa ulu ni tot, jala nasa na marsoara marhatopothon: Jesus Kristus do Tuhan (patudos Pilippi 2:5-11). Lobi sian i dope, dihophop, ditobus Tuhan Jesus do jolma i, rimpas so marlindang di sandok parngoluonna. On ma na gabe patoguhon haporseaon di angka na porsea molo tung mangadopi hinaragam ni na masa di angka parngoluon.
b. Bangkol manghatahon.
Sasintongna, nasa na ringgas manangihon Hata ni Debata, marpanghorhon do i nang tu hata na haruar sian pamanganna. Lam godang dibege huhut lam bagas pangantusionna di Hata ni Debata, lam manat do nasida laho manghatai, asa unang targasip. Adong do pandohan na mandok: "Mulutmu adalah harimaumu." Na marlapatan do i, hata na ruar sian pamangan ndang boi be mulak boti, alai ingkon dipertanggungjawabhon do i di ngoluna.
Mansai tangkas do dipasahat si Jakobus di turpuk on paingothon huria i, asa unang sala mandok sidohononna, isarana di ayat 13 didok: "Unang ma didok manang ise, jumpa tarunjun ibana, na tarunjun do ahu sian Debata! Ai ndang hea diunjuni Debata angka na porsea di Ibana, asa madabu tu hajahaton, jala ndang dung diunjuni Debata manang ise pe tahe."
c. Bangkol tarrimas.
Ndang apala tangkas dipatorang si Jakobus, boasa dipaingot huria i, asa unang tarrimas. Alai boi do dapot tu roha, molo godang sipingkiran, ponjot panghilalan jala sonson angka hamaolon, mura do tubu rimas. Alai si Jakobus ndang pasiat alasan dia pe asa mambahen sasahalak gabe tarrimas. Ala ni i do tangkas situtu disoarahon si Jakobus mandok: "asa bangkol tarrimas, ai ndang diulahon rimas ni jolma hatigoran ni Debata" (ayat 20).
Sasintongna ndang holan si Jakobus na paingothon asa bangkol tarrimas, ai di angka buku na asing pe, godang do na manaringoti asa ganup na porsea i pasiding dirina sian angka rimas. Si Salomo didok do: "alus na lambok paombun rimas, alai anggo hata na horas mambahen marsijongjong ateate. Baoa parpiripiri pahehe parsalisian, jala halak parmurukmuruk do si godang sala" (ida Poda 15:1; 29:22).
2. Ulahon ma Hata ni Debata
a. Na umboto na denggan alai ndang diulahon hona uhum do.
Hea do sada sahalak pandita diprotes sahalak parompuan pangisi ni panti jompo, ala ganup matangiang pandita i, sai dipangido asa disesa Tuhan i dosa nasida. Didok parompuan i ma: "boasa sai pangidoon ni pandita i hasesaan ni dosa, ai sian nasogot ndang haruar ahu sian kamarhu, berarti ndang adong huulahon na sala na gabe mantat dosa." Dialusi pandita i ma parompuan i mandok: "dibege inang do nasogot na marsoara na gogo na di si hambirang ni kamarmi? Aha do dibahen hamu?" Dung i dialusi parompuan i ma pandita i, "ai memang mangido tolong do ibana, alai di rohangku, pangidoanna i tu pengasuh do i, jala pos do rohangku na tau sigop do angka pengasuh mangurupi ibana, gabe ndang pola huurupi. Muse ala tanggung bogas ni sulamanhu, ba sai i do hupuhuti." Dung i didok pandita i ma: "sala jala dosa do, molo diboto na denggan hape ndang diulahon." Songon na nidok ni si Jakobus di Jakobus 4:17 "Na umboto mambahen na denggan, gabe ndang diulahon, na mardosa ma ibana disi." Jesus sandiri pe, diajari do sisesanna marhite umpama na mandok: "Ia anak somang, na umboto na hinalomohon ni indukna, gabe so marhobas ibana jala ndang diulahon lomo ni rohana, godangma linsinglinsing taononna (ida Lukas 12:47).
Dibahen si Jakobus do tudos-tudos. Halak na managihon hata ni Debata, alai ndang diulahon, tudos do i tu sahalak na marnida rupana di sorminan, alai holan sambolus nangpe nunga tangkas diida matana adong agong di bohina i.
b. Daulat jala so marlindang.
Adong do tolu ulaon ni huria, i ma: marsaor di bagasan Tuhan (Koinonia), marbarita na uli (Marturia) dohot mangula ulaon parasi ni roha on (Diakonia). Ulaon na tolu on tudos do i tu dalihan na tolu. Molo telpang sada gabe sabur ma na di atasna jala ndang marguna.
Si Jakobus mandok angka na mangulahon ulaon parasi ni roha on, digoari do halak na daulat marroha jala na so marlindang. Ulaon asi ni roha dipatupa do dalan laho manghatindangkon asi ni roha ni Tuhan i, ai parjolo do Tuhan manghaholongi hita, ala ni i, nang hita pe tama do manghaholongi donganta (patudos 1 Johanes 4:7-8). Holong ni roha na tapatupa, unang ma manghirim di balosna. Ai Jesus sandiri pe mandok nasa na dibahen tu sahalak na metmet i na tu Ahu do i (ida Mateus 25:40).
HAHONAAN
Di pesta olopolop ulang taon HKI di taon 2023 on, disungguli do hurianta asa gabe huria na mangolu jala mangula di bagasan Hata ni Tuhan. Songon dia do Halak na mangolu dohot mangula di bagasan Hata ni Tuhan? Di taon 2023 on nunga ditotophon huria HKI do taringot tu panghobasionna na berfokus tu Pahembangkon Kreativitas Parhobas dohot Panghobasion / Pengembangan Kreativitas Pelayan dan Pelayanan Huria Kristen Indonesia.
Sihol do hurianta, asa lam tu hembangna dohot tu majuna huria i. Boi do i jumpang molo tongtong marsada roha hita HKI (Ruas, Parhalado, Pandita nang Uluan), mangolu jala mangula di bagasan Hata ni Tuhan, huhut mananda silehonlehon ni Tuhan i. Sian i ma dipelehon tu Debata marhite huria i, asa ditumpak Debata hurianta, songon na nidok ni Jesus laos gabe ojahan ni panghobasion HKI di taon 2023 na mandok: Ai di ganup paradongan lehonon do asa marlobilobi ibana (ida Mateus 25:29a). Amen. Selamat ulang tahun na pa-96 taonhon ma di Huria Kristen Indonesia. Sai anggiat ma ganjang umur, togu di haporseaon, maju jala lam tu denggan na panghobasionna. Amen. (hh)
Posting Komentar