Epistel Minggu 8 Oktober 2023 Minggu 18 Dung Trinitatis tarsurat do di Evangelium Lukas 11 ayat 37-42 na manurathon songon dia Jesus pasahathon poda maralohon angka parise dohot sibotosurat ala holan mangharingkothon paiashon nang paulihon na di duru, alai manandinghon pature parbagasan, jala sai mangula hajahaton. Dihatahon Jesus do asa unang nian dilaosi uhum dohot holong ni roha ni Debata. Tumangkas dipatorang muse do hatorangan na mangihut. Jala ojahan ni Epistel di Minggunta sadari on i ma "Dihalomohon Debata do Hatigoran dohot Hasintongan." Tapamanat ma hatoranganna.
Pendahuluan
Sada hasomalon (kebiasaan manang adat) dipatupa jolma tujuanna asa lam tu dengganna do angka ulaon ni jolma i. Songon i ma nang di halak Jahudi di na adong di nasida budaya mamuri. Budaya mamburi i dipatupa halak Jahudi songon sada gombaran na patuduhon, molo budaya dengan agama boi do rap mardalan. Budaya na pinatupa ni jolma mangurupi jolma i asa unang mangulahon angka na jat. Isarana molo songon di halak Batak, didok do "pantang" molo mandok angka hata na rurang, di pakke do hata “sattabi” di tinggki manghatai di jolo ni angka na torop na patuduhon rasa hormat. Godang do jolma na so mangantusi budaya sada ulaon na hinalommon ni Debata, alani ido umbahen nueng on godang angka ugamo na luli, didok doi panombombaan tu debata sileaban. Songoni ma nang di buku Lukas dipataridahon do sada budaya manang na kebiasaan jala marhite i do pola muruk Jesus ala dirippu do roha ni nasida nungga mardosa Jesus ala naung mangose patik ni nasida.
Pembahasan
1. Ingkon uli luar nang di bagasan, ingkon uli dipanghataion nang dipangalaho
Di Judea dijou angka halak Farisi do Jesus laho mangan. Adong do sada kebiasaan manang ulaon na somal, ikkon jolo marburi asa marsipanganon. Di adat ni halak Jahudi, marburi sada uhum naung tarsurat sian oppu ni nasida. Alai uhum i ndada haiason nang tu hahipason. Dibahen nasida do marburii gabe sada ulaon na bersifat ritual manang formalitas. Ditingki i Jesus dang diula na marburi i, jala on ma sada perhitean laho mencobai sekaligus menyerang Ibana ima marhite halak Parisi dohot angka Siboto Surat. Sasintonga na dang na lomo roha ni nasida marnida Jesus, alai di jou nasida do Ibana laho mangan di borngin i. Dilalui nasida do hahurangan manang cela ni Jesus asa adong dalan ni nasida laho manjehehon Jesus. Sasitongana ulaon i (marburi) ndada na maralo tu patik ni Debata, alai ndada ingkon siulahonon atau tidak wajib dilakukukan.
Diroha ni halak Parise ulaon agama ima mangulahon uhum nang angka ritual. Barclay manggombarhon aek na pinakke ni halak Jahudi laho mamburi biasana disimpan asa unang hodar. Ditingki marburi di usehon ma aek sian tangan atas sahat tu jari-jari, dung i digosok jala di paisa. Ia roha ni angka si boto surat i digohi angka ulaon na jat, digosa nasida do angka na gale jala na so mardihadiha. Ringgas do nasida marburi tangan, marburi angka pinggan ni nasida dung simpul mangan, alai dang adong roha laho paishon angka na jat sian roha ni nasida (37-41). Ia halak Jahudi idaon do nasida badia dipanghataion nasida alai pangansi jala dang ture pangalaho ni nasida.
2. Mangulahon holong ni roha songon tanda na porsea di Tuhan Jesus
Ditingki mangetong pelean angka siboto surat nang halak Parise i sian angka na torop i, tung manasai manat. Di etong nasida do sude arta pola do di etong piga kambona suan-suanana, mamoro arta ni dongan. Didok do nasida angka si boto surat, alai dang di ulahon holong, asi ni roha nang hatigoran. Umbahen i do tung muruk situtu do Jesus, di pinsang do angka halak Parise i, pola do didok “marjea ma hamu Parise”. Marhite hata ni Jesus na mandok marjea ndada na patuduhon sogo ni rohaNa Ibana, alai paingothon do nasida ala sian ias roha jala unang marpangansi. Pelean na didok ni turpukkon ndada na mandok salah pelean nasida, alai dilehon ma i marhite ias ni roha, unang pola di paksa. Ia pelean na mangolu ima pangalaho na tontong sadalan dohot dalan ni Debata.
Kesimpulan dan Refleksi
Dihalomoon Debata do hasintongan, ai ikkon hasintongan sian roha nang parange. Godang do masa di ngolu ni halak Kristen nuaeng on berengon badia marhite na ringgas ro tu parmingguan nang di angka panghataian, sai hira na jonok hian dohot Debata, alai dang sadalan pangalaho na dohot na hinalomohon ni Debata, hape di ula do dosa. Didok ibana halak Kristen alai diparhatoban, digosa jala dilonjan do donganna, ibuat do arta naso artana. Jala dinueng do godang do angka pemimpin gereja songon angka naung pinilit ni Debata alai dang diulahon hata ni Debata. Godang do angka sintua nang pandita naso mangulahon ulaon na pinasahat ni Debata tu nasida. Attong tapelehon ma dirita gabe pelean na mangalu tu Debata na tontong basa dibagasan ngoluta. Amen. (wnis)
Posting Komentar