Jamita Minggu 18 Agustus 2024 Minggu Pasampuluduahon Dung Trinitatis tarsurat di buku Poda 9 ayat 1 - 6. Tapabagas ma pangantusionta taringot tu turpuk ni Jamita on. Hombar tu Almanak ni Hurianta dibahen ma ojahan ni Jamita "Mangambolonghon Haotoon jala Mangeahi Dalan Pangantusion." Rap ma hita mangihuthon hatoranganna.
Pendahuluan
Buku Poda marisihon angka parsiajaran di tonga ni bangso Israel. Molo tajaha jala tapamanat buku poda on sian bonana sahat tu ujungna, ndang tagamon so dapot rohanta na parsiajaran ni ngolu na marimpola tu sada hata, i ma habisuhon. Di hata na asing boi dohonon hapistaran, hapantason manang parbinotoan.
Na gabe sungkunsungkun di hita, aha do habisuhon i? Tontu olo do marasing alus ni angka halak hombar tu sian rumang dia ibana mangalapati. Boi dohonon habisuhon i songon kondisi ni partondionta na patauhon hita jolma mangantusi jala manghangoluhon hasintongan ni Hata ni Debata jala mangauhonsa tu parange ni ngolu si ganup ari.
Sian na asing muse boi talapati, marojahan tu tangiang ni Raja Salomo di buku 1 Rajaraja 3:9, habisuhon i, i ma songon hatauon manirang na denggan sian na roa. Ndang sai nalnal parasingan ni na denggan sian na roa. Isarana songon angka na uli, hombar tu adat dohot hasomalan ni hajolmaon, molo maradophon hasintongan ni Hata ni Debata, olo do i gabe songon na hurang denggan. Jala olo do angka na subang di jolma mangihuthon tu aturan ni angka adat dohot uhum ni hajolmaon, tung apala i do na pinangido ni Debata.
Marhite habisuhon i, gabe tangkas ma tandaon ni jolma angka na denggan i, tandaonna ma dia do na roa, na hurang denggan, dung i marhite habisuhon i botoon ma mangulahon na denggan i, botoon ma nang pasidinghon angka na roa. Tung mansai arga jala marguna situtu do habisuhon i.
Pembahasan
Buku Poda on, Habisuhon digombarhon hira sada pribadi na mangolu, na manggulmit jala na marpambahenan. I do na tarida di turpuk on, ai digombarhon do habisuhon i songon sada pribadi na pajongjong jabu. “Nunga dipanjongjong hapistaran i jabuna, jala nunga didakdak tiangna batu sipitupitu i,” ninna. Taboto do, jabu manang bagas sada sian kebutuhan utama ni hajolmaon do i. Di bangsonta rupani, sai disejajarhon do ni i tu sipanganon dohot parabiton. Sada ungkapan naung baku do di hita sandang, pangan dan papan. Di torop inganan, isara di kota-kota, justru jabu do na paling mendesak. Anggo holan laho mangan do, torop do jolma na marhais martuduk, lapatanna, na niomona na sadari i do panganonna sadari i.
Anggo holan laho marabit do, adong do burjer/ Seken angka na mansai mura. Alai anggo jabu ingkon modal besar do asa tarpajongjong. Tung na mengontrak pe, tong do ingkon biaya tinggi. Alai manang na boha pe argana, ndang boi so ingkon adong, ai ndang tarbahen ise mangolu molo torus do di alam terbuka, torus dipadadangdadang ari jala dipaombusombus alogo, torus ditinggang udan jala disorop ombun. Di jabu do jolma i mian, disi do marsaor dohot dongan sajabu, disi mangan, disi martangiang jala marsaor dohot Debata, disi do angka dakdanak dipagodanggodang jala diajari asa gabe jolma na pistar jala na marroha, dipersiapkan gabe jolma na sesuai tu huria, tu masyarakat dohot bangso. Songon ringkot ni jabu i, ringkot ni bagas i, i ma digombarhon dison hinaringkot ni habisuhon, hapistaran, hapantason dohot parbinotoan di jolma. Molo bisuk jolma, molo pistar jala pantas, tarbahen i do manghangoluhon ngolu na sesuai di jolo ni Debata dohot jolma.
Di ayat 1 – 2 digombarhon parpoda do habisukhon i tarsongon sahalak pajongjonghon jabu jala mandakdak (menegakkan) angka tiangna batu sipitupitu. Ayat 1 on boi do marlapatan sahalak na patupahon inganan mangalap habisuhon. Molo di hata bibel on dipangke do hapistaran. Alai molo dibahasa aslina, huterjemahon ma gabe habisukhon. Jala hata didakdak tiang batu sipitupitu marlapatan hahothon inganan i dohot hatoguon ni inganan i. Angka 7 marlapatan do i angka na singkop, angka na badia jala angka las ni roha. Berarti boi ma ayat 1 dilapatati habisuhon i didapot merhite inganan pangalapan habisuhon; inganan na singkop jala na hot, jala las ni roha. Di ayat 2 digombarhon do habisukhon i mengadakan ulaon pesta na balga.
Di ayat 3 - 5 dipabotohon do na adong gokkon asa ro tu inganan manang pesta na pinatupa habisukhon i. Jala disuru ma angka surusuruanna boruboru manggokkon jolma. Surusuruan boruboru ima sahalak na naung berpengalaman, naung mandapot habisuhon, ima angka pangajari manang sahalak parpoda. Di ayat 5 dipaboahon do adong joujou laho manganton na dipatupa, manjalo manang manganhon habisuhon marhitehite pangajarion habisukhon. Gokkkon i disoarahon do tu halak na mauas di pangajarion jala na olo dibentuk dibagasan pangajarion tu habisukhon. Manjalo manang manjanghon pangajarion tu habisuhon sarupa ma i sahalak na martua di ulaon pesta na balga jala gok las ni roha (ay. 5).
Di ayat 6 disosoi do asa ganup na ro manadinghon angka na neang roha (menanggalkan kebodohan) asa mangolu. Na neang roha dison ima halak na anggap enteng tu pangajarion habisukhon i, manang menganggap ibana sok umboto saluhutna, jala na so olo manjanghon pangajarion na naeng sijaloonna sian angka pangajari. Jala diihuthon laho mangihuthon dalan hapantason. Na mardomu do i tu angkap panosoion laho manjanghon pangajarion habisukhon i jala tarida ma i marhite roha hapantason marhite moral manang karakter na denggan di parngoluonna.
Kesimpulan dan Refleksi
Aha do pangajarion habisukhon i? Pangjarion habisukhon ima hata ni Jahowa. Hata ni Jahowa ma na gabe pangajarion laho marparange hapantason. Pangajarion tu hata ni Jahowa marasing do tu pangajarion tu angka pengetahuan manang filsafat na tubu sadari on. Hata ni Jahowa marharoroan sian Jahowa, jala molo pengetahuan manang filsafat tubu do i manang marharoroan sian pengalaman. Jala hata ni Jahowa i nunga ojak di tano on, tarlumobi di inganan naung sahat barita na uli. Pangajarion on mansai ringkot do dipatupa di huria songon i tu ganup keluarga songon organisasi sosial yang pertama. Unang gabe tubu panolsolion di ari mangihut molo gabe so bermoral manang beretika na denggan angka sundut na umposo, tarlumobi tu ruas ni huria. Nunga ojak be habisukhon i, ima hata ni Jahowa. Jala ro do gokkonna marhitehite angka pangajari. Ro ma, tadinghon ma neang ni roha asa mangolu ho. Jala ihuthon ma dalan hapantason dibagasan hata habisukhon i, ima hata ni Jahowa. Ta hangoluon ma i di ngolunta, marbisuk na sian Debata ma Hita. Amen.
Posting Komentar