Jamita Minggu 6 Juli 2025 Minggu 3 Dung Trinitatis tarsurat di Galatia 6 ayat 11 - 18. Tapabagas ma pangantusionta taringot tu turpuk ni Jamita on. Hombar tu Almanak ni Hurianta dibahen ma ojahan ni Jamita "Gabe na Tinompa na Imbaru." Rap ma hita mangihuthon hatoranganna.
Pendahuluan
Surat na ginurithon ni Apostel Paulus tu huria na di Galatia na tongon mangadopi parbolatbolatan na tung mansai balga i ma na marbonsir di sungkunsungkun na bagas, tuk do dapot haluaon marhite na mangulahon angka ulaon na denggan (tarmasuk sunat), manang marhite haporseaon di Kristus? Anggo Apostel Paulus tung mansai tegas mangondolhon paboa haluaon i marharoroan sian haporseaon tu Jesus Kristus na gabe Sipalua. Adong pandohan ni pande bisuk na mandok: "holan mata ni ateate do na talup marnida hasintongan na polin, ai anggo simalolong jotjot do tartipu". Pandohan on mansai ampit tu turpuk on, i ma na marondolan tu angka tanda ni ngolu pardagingon (parduru lahiriah) martimbanghon hasatiaon na marhaborhatan sian haporseaon. Adong houm manang kelompok na manghatindanghon dirina halak Kristen na marharoroan sian ugamo Jahudi na ro sian Jerusalem mangebati huria na di Galatia. Diajarhon kelompok on Barita na Uli (Injil) na imbaru na tung mansai tandi jala maralo tu Barita na Uli naung dibaritahon Apostel Paulus. Asing ni mutiha ni pangajarion i, diserang nasida do hadiron ni Apostel Paulus na mandok paboa haapostelon ni si Paulus palsu do i, mardasor paboa ndang dijalo Apostel Paulus parsuruon sian Jerusalem na gabe pusat ni parbarita na uli on i ma inganan ni angka apostel marpungu. Diajarhon nasida ajaran na imbaru paboa manang ise na naeng dapotan haluaon sian Kristus i ma halak na mangulahon dohot singkop Patik ni Debata (Taurat) tarlumobi tu ruhut nang aturan ni parsunaton nang na pasahathon pelean songon naung diula di parugamoon ni halak Israel Padan na Robi. Mansai ringkot diondolhon nasida ruhut pardagingon (tanda-tanda lahiriah) jala dirajumi nasida sian i do tangkas tarida hatandion (keistimewaan) nasida paboa bangso na pinillit ni Debata. Nunga torop na tartait tu ajaran na imbaru i naung manadinghon pangajarion ni Apostel Paulus, nunga dijalo nasida parsunaton, Taurat nang parsombaonon marhite pelean situtungon songon na pinatupa ni ompu nasida. Ditadinghon nasida pangajarion ni Apostel Paulus paboa haluaon marharoroan sian asi ni roha ni Debata marhite Kristus. Mansai tarsonggot do Apostel Paulus marnida pangajaron i, i do umbahen mansai tegas Apostel Paulus mandok nasida marhite pandohan panggunturi, na mangalului hasonangan ni jolma baliksa mandok 'hona toru ma hamu' (Galatia 1 : 8 - 10). Mansai tajom do didok Apostel Paulus paboa ndang boi umtorbang jala tumimbo huaso (otoritas) ni jolma sian Debata nampuna haluaon i. Marnida naung torop halak tartait tu pangajarion na lipe i, mansai ringkot di roha ni Apostel Paulus laho manogu mulak tu pangajarion na sian Debata marhite Kristus. Ingkon gabe sada tanggung jawab do di angka na porsea di Kristus laho manogu halak na lilu haporseaonna asa mulak muse tu haporseaon di bagasan Kristus asa unang mate di bagasan haliluonna i (2 Korint 2 : 7), jala songon naung niuarihon ni panurirang Hesekiel paboa ingkon bahenon do pardabudabuan ni mudarna tu Debata (Hesekiel 33 : 7 - 9).
Pembahasan
Ayat 11-12, didok Apostel Paulus "tanda hamu ma balga ni surat ni tanganhu". Mansai ringkot di roha ni Apostel Paulus manigati nang mangalapati gurit ni tangganna sandiri na marondolan paboa na tung mansai marsitutu ibana pasahathon Barita na Uli na sian Debata marhite Kristus. Marlapatan do i paboa tung mansai arga situtu mutiha ni Barita na Uli i pasahatonna tu ruas ni huria i asa manghorhon haporseaon di Jesus Kristus naung patupahon haluaon i. Pandohan on sada alus sian Apostel Paulus mangadopi parbolatan na niadopanna i ma angka parpoda na imbaru na mandok haluaon i marhite na mangulahon patik tarlumobi parsunaton. Mansai tegas dipasahat Apostel Paulus paboa haluaon i holan ala ni asi ni roha ni Debata do i marhite haporseaon di Jesus Kristus. Dipasahat Apostel Paulus paboa na tanganna sandiri do manggurithon ndada pangurupion ni pangurupi manang sekretarisna. Patuduhon paboa tung mansai ringkot situtu mutiha ni barita on di ibana jala mansai ringkot di ibana asa diantusi ruas ni huria na di Galatia aha maksud na naeng sipasahatonna. Balga ni surat ni tanganhu (huruf besar), mangondolhon mansai ringkot unok ni Barita na Uli i, i ma paboa haluaon i dapot marhite haporseaon ndada marhite na mangulahon patik. Asa sintuhu ni surat na ginurithon ni Apostel Paulus martudutudu paboa na mansai parduli do ibana maradophon ruas ni huria i jala asa unang mura munggil haporseaon nasida tu pangajarion na lipe.
Ayat 12-13, paandarhon masalah na diadopi ruas ni huria Galatia. Tullom do dialusi Aposel Paulus nasida na mangondolhon patik tarlumobi parsunaton tu halak na porsea. Halak na mangondolhon parsunaton on nunga lipe sintuhu na mangonjar (motivasi) nasida, ai ndang na mangarahon asa sumolhot be nasida tu Jesus Kristus, alai laho pasidinghon diri nama sian sitaonon na gabe resiko nang konsekuensi ni ganup na mangihuthon Kristus hatiha i. Marhite parsunaton i diparsinta roha nasida boi tarjalo ni si hatoropan nasida i ma halak Jahudi na sai mansai ampit dope tu hasomalan nang ruhut hajahudion. Hataridaan di ngolu parduru (hidup lahiriah), na rumingkot di nasida ngolu na tarida (tampilan luar) martimbanghon hasintongan di bagasan Kristus. Parsunaton di nasida songon gabe simbol status manang cara asa tarida mangolu badia. Anggo di Apostel Paulus ndang ummarga ngolu pardangingon na tarida sian duru martimbanghon ngolu partondion nang haporseaon na mamolin di Debata marhite Kristus. Ganup halak Jahudi na patujolohon parsunaton ndada na nionjar manang parbue ni haporseaonna, alai asa siding do sian hamaolon hinorhon ni na mangihuthon Kristus. Ummarga di nasida haluaon ni pamatang sian hasintongan ni Barita na Uli.
Ayat 13-14, dipatullom Apostel Paulus ganup na manghangoluhon haporseaon di Jesus Kristus ndada asa tarida songon na badia, alai sabalikna ala naung diparbadia Debata do marhite mudar ni AnakNa Jesus Kristus. Marhite mudar ni Kristus na durus di dolok Golgata gabe diburi jala diuras sian hadosaon gabe dapotan ngolu na imbaru jala diparbadiai. Asa habadiaon i ndada marharoroan sian pambahenan manang ulaon ni jolma i, alai tung holan ala ni asi ni roha ni Debata sambing do. Di ngolu ni ganup na porsea jala satia, silang ni Kristus i ma hamuliaon na tumimbo jala na sumongkal na so tarpatupa ni portibi on. Nian anggo di portibi on, hailaon do anggo silang i, alai di ngolu ni na porsea di silang i, nunga singkop hagogoon nang huaso ni Debata na paluahon.
Ayat 15-18, asa manang ise na manjanghon Kristus di ngoluna, nunga gabe na tinompa na imbaru be ibana. Hadirionna ndada ditontuhon hasatiaonna di na mangulahon Patik manang Taurat, alai nunga umbalga sian i, i ma marhite Tondi Parbadia naung bongot di ngoluna. On do na gabe ondolan nang unok ni Parbarita na Uli on ni Apostel Paulus tu huria na di Galatia. Mansai tegas do ibana pasahathon ia suhatsuhat marhite bangso, marga, status ni parngoluon ndang tuk be gabe dasor mangukur haporseaon nang haluaon di sasahalak. Alai na rumingkot i ma paboa marhite Jesus Kristus ganup na porsea nunga gabe na tinompa na imbaru.
Kesimpulan dan Refleksi
Nian turpuk on digurithon Apostel Paulus ribuan taon naung salpu do, alai tung mansai ampit do manongtong sahat tu pardalanan ni ngolu ni haporseaonta sahat tu partingkian on. Mansai bagas do mutiha na pinasahat ni Apostel Paulus paboa hadirion (identitas) di bagasan Kristus martimbanghon silangko ni ngolu ni parugamoon na niihot ni uhum (legalisme) tong dope gabe hamaolon nang parungkilon ni halak na porsea. Alai manang ise naung manjanghon Jesus Kristus di ngoluna gabe Sipalua, hadirionna manang identitasna nunga marhosing situtu. Ndang diihot jala digomgomi dosa dohot hamatean be ibana alai nunga digohi huaso ni Tondi Parbadia. Ala naung gabe na tinompa na imbaru hita, tontu marpanghorhon ma tu parsaoranta na mansai solhot (intim) tu Debata. Asa nunga gabe sahat be hita tu hubungan na imbaru i ma paboa naung gabe anakNa hita. Jala ala nunga gabe anakNa hita, taruli ma hita di arta nang teantaenan sian Debata, i ma partohap hita di harajaon banua ginjang. Molo nunga gabe na tinompa na imbaru hita, tangkas jala nalnal ma tarida paboa nunga mansai solhot hita dohot Debata jala manongtong ma TondiNa manuturi jala mandongani hita di ganup pardalanan ni ngolunta. Jala di ganup ngolu ni naung gabe natinompa na imbaru marhosing ma ngoluna sian hasomalan pardagingon jala tandi ma ibana gabe mangolu marhite tanda na gabe parholong, gok las ni roha, si pardame nang na lambas marroha, mangolu di bagasan hasabaron, marhaporseaon na togu, halambohon nang hatomanon (Galatia 5 : 22 - 23). Marhite Jesus Kristus nunga digonopi be patik i, asa manang ise na porsea di Ibana nunga taruli di hangoluan jala ndang mian be di bagasan ihot ni dosa. Ala naung bongot hita tu status na imbaru i ma gabe na tinompa na imbaru, naeng parsirangguthononta jala parungkilhononta nunga boha hita patuduhon sintuhu ni panjouonta gabe na tinompa na imbaru i? Molo tapangke partingkianta satongkin mangarihitrihiti pardalanan ni ngolunta nang panjounta gabe naposoNa nang ruasNa, molo tapangke partingkianta satongkin marsinggang di adopanNa, tontu ingkon maila jala tartompuk andora hita maradophon Debata. Dijou hita gabe na tinompa na imbaru asa marhite haimbaruonta i, ingkon borhat ma hita mamboan haimbaruon di tongatonga ni portibi on, alai nunga jotjotan urramun ngolunta sian halak na so porsea di Kristus. Sian panghataion nang parniulaon si ganup ari ndang tapatuduhon be hatandionta paboa naung ditobus hita asa gabe siboan habadiaon. Antong, marhite turpuk on ingkon marpadan hita tu Debata paboa ingkon borhat hita mangulahon parsuruonNa gabe na tinompa na imbaru. Amen.
Posting Komentar