Jamita Partangiangan Epistel Minggu 9 November 2025 Minggu 21 Dung Trinitatis tarsurat di buku 3 Musa 19 ayat 9 - 18. Tapabagas ma pangantusionta taringot tu turpuk ni Jamita Partangiangan (Epistel) on. Hombar tu Almanak ni Hurianta dibahen ma ojahan ni Jamita Partangiangan (Epistel) "Manjamothon Diri di Bagasan Holong ni Debata." Rap ma hita mangihuthon hatoranganna.
Pendahuluan
Dipungka Epistel on marhite patujolo na bagas taringot tu turpuk 3 Musa 19 : 9 - 18, na gabe bagian na so tarsirang sian Patik (Torah)na pinasahat ni Debata tu halak Israel marhite si Musa di dolok Sinai. Turpuk Epistel on ndada holan rangkaian aturan hukum na ingkon diihuthon, alai impola ni panjouon ni Debata tu bangsoNa asa mangolu di bagasan habadiaon na patuduhon parangeNa. Bagian ni Patik Habadiaon on mangondolhon paboa bangso ni Debata ingkon marasing do ngoluna sian angka bangso na humaliangna, ndada holan di aspek parugamoon alai dohot do di ngolu parsaoran dohot dongan jolma. Debata, songon mual ni nasa hasintongan dohot holong ni roha, mangigil bangsoNa asa unang holan manjaga parsaoran na vertikal tu Ibana marhite parsombaon dohot pangoloion, alai dohot do manjaga parsaoran na horizontal tu dongan jolma marhite holong na sasintongna.
Tangkas do dipatuduhon di 3 Musa 19 on, habadiaon na sintong ndang holan taringot tu parsirangan sian dosa, alai dohot do taringot tu boha hita marsaor dohot dongan jolma. Parenta asa unang manggotil si sabion i so jolo suda jala manadinghon jambar tu angka na pogos dohot pangaranto, i ma rumang ni holong na praktis di ngolu si ganup ari. On mangajarhon, holong tu Debata ingkon tarida marhite angka tindakan na konkrit maradophon dongan jolma, tarlumobi tu angka na hurangan. Jadi, mangolu di bagasan habadiaon ndang holan soal ritual parugamoon, alai dohot do soal keadilan sosial dohot tanggungjawab tu masyarakat.
Di tingki nuaeng on, tong do relevan jala bagas tantangan ni barita ni 3 Musa 19 on. Hita mangolu di portibi na jotjot gok parbolatbolaton, diskriminasi dohot ketidakadilan. Di masyarakat na jotjot marbolatbolat ala ni perbedaan sosial, ekonomi dohot politik, joujou asa mangolu di bagasan holong ni roha ni Debata. Holong na nidokna i ndang holong na abstrak manang teoritis, alai holong na terwujud di tindakan nyata, marbagi tu angka na hurangan, manghatai di bagasan kejujuran, jala boha hita maradophon ganup halak di bagasan integritas dohot hatigoran. On ma joujou laho manangkasi rohanta, atik na tutu do hita pataridahon holong ni Debata di angka ulaonta si ganup ari.
Pembahasan
Molo taida turpuk Epistel on sian sudut sejarah, antusanta ma ia halak Israel hatiha i, i ma masyarakat pertanian na sangat bergantung tu tanona dohot hasil pertanianna. Di ayat 9-10, diparentahon Debata do bangsoNa manadinghon deba sian gotilonna tu angka na pogos dohot tu halak dagang. On ma sada rumang ni habasaon na mansai praktis jala konkrit di tongatonga ni kondisi ekonomi na olo ndang stabil. Asing ni i, budaya ni halak Jahudi na jolo mansai mangondolhon keadilan sosial dohot parsaoran na denggan tu angka dongan. Undang-undang on mangatur parsaoran ni sasahalak dohot masyarakat, asa unang adong na tading male manang marsitaonon. Di na diparentahon Debata asa unang manggotil sahat tu na suda haumana, na mangajari bangsoNa do Ibana asa marbagi jala manjaga parsaoran na holong tu donganna, tarlumobi tu angka na hurang maruntung. Secara sosiologis, on ma sada bentuk solidaritas dohot kemurahan hati na marurat di ngolu si ganup ari. Di bagasan konteks on, ndang boi sirang holong tu Debata sian holong tu dongan jolma. Ulaon marbagi gotilon i ma hataridaan ni haporseaon na konkrit na dihangoluhon secara komunal, na mangihot ganup marsadasada di bagasan ikatan sosial na togu.
Dung i, di ayat na mangihut, diatur Debata do songon dia bangsoNa ingkon marpangalaho na tingkos jala adil di parsaoran nasida sama nasida. Ndang boi adong sipaotooto, gabus, manang penindasan. Patik on mangondolhon paboa holong ni roha tu dongan ndada holan mangalehon na adong di diri, alai dohot do integritas moral dohot etika di sude gulmit ni ngolu. Di ayat 11-13, diorai Debata do manangko, margabus, manipu dohot mambahen na so adil tu angka parkarejo. On ma sada prinsip dasar di na membangun masyarakat na adil jala na marholong ni roha. Na menarik idaonta, patik on ndada holan mangatur songon dia bangso Israel maradophon donganna, alai dohot do maradophon bangso na asing di tongatonga nasida. Sian sudut sosiologi, on patuduhon holong ni roha tu dongan jolma melampaui batas-batas etnis dohot bangso. Holong na niajarhon ni Debata i ma holong na inklusif jala universal. Di na lam marbolatbolat portibi on ala ni prasangka, rasisme dohot ketidakadilan, tarjou do hita asa mangolu di bagasan holong na melampaui perbedaan, songon sitindangi ni holong ni Debata na so hasuhatan.
Molo sian sudut retorika, patik on gabe sipaingot na togu tu bangso ni Debata taringot tu hadirionna songon gombaran ni parange ni Debata parholong roha, na tigor jala bonar. Di bagasan konteks on, ndang holan mangalehon parenta Debata, alai dohot do membangun narasi na patuduhon songon dia sifatNa, ingkon tarida di pangalaho dohot pambahenan ni bangsoNa. Marhite rangkaian ni patik na praktis, tangkas do digombarhon Debata aha do lapatan ni holong ni roha na mora di ngolu si ganup ari. Ganup pambahenan holong na pinatupa ni bangsoNa, sian na marbagi gotilon sahat tu na mangulahon na tigor di angka transaksi bisnis, ndada holan kewajiban sambing, alai hataridaan na konkrit, i do holong na sintong.
Ayat 18 ma puncak ni sandok turpuk on marhite parenta na mansai tangkas jala langsung, i ma "Haholongi ma donganmu jolma songon dirim sandiri." Tona on ndang holan hata sambing, alai mansai bagas do, tarlumobi di konteks sosial dohot budaya hatiha i, di na jotjot norma-norma diikat tu kelompok dohot identitas tertentu. Holong na nidokna dison ndang holong na bersyarat manang terbatas tu angka jolma na tatanda manang na tahalomohon, alai holong na melewati batas-batas naung didok i. On ma holong na aktif jala dinamis, na mangidohon tu hita asa manarihon jala burju tu ganup halak, nang tu angka na marasing pe sian hita, na maralo latar belakangta manang pandangan, manang tu angka na mambahen hansit rohanta.
Di bagasan konteks ni ngolu si ganup ari, dijou patik on do hita mangarimangi songon dia do hita marnida dongan jolma. Taida do nasida ganup na tama tahaholongi jala taparrohahon? Manang, holan tu angka dongan, keluarga, manang angka na saroha dohot hita do na tahaholongi? Di parngoluon ni jolma na jotjot marbolatbolat ala ni angka na perbedaan dohot perpecahan, lam nalnal do tantangan laho manghaholongi tanpa syarat. Joujou do on laho mangarumpakhon angka tembok parbolatbolaton na jotjot tapajongjong, jala mangungkap rohanta tu angka humaliangta.
Marhite patik on, diondolhon Debata do hinaringkot ni pambahenan holong na tutu jala marpambahenan. Ndang holan holong na tahilala di rohanta i dihalomohon rohaNa, alai holong na tarida di bagasan pambahenan do. Tarida do i sian caranta maradophon dongan, di parsaoran si ganup ari dohot di angka haputusan na tabahen marsadasada maradophon angka dongan jolma. Isarana, molo marbagi gotilon hita tu angka na hurangan, ndang holan manggohi sada kewajiban moral hita disi, alai dohot do patuduhon holong ni Debata na godang i. Songon i ma molo denggan jala ias ulaonta di angka transaksi bisnis, tapatuduhon do integritas dohot keadilan na gabe bagian ni karakter ni Debata.
Angkup ni i, parenta manghaholongi dongan jolma pe marlapatan do i songon joujou laho mangarimangi diri. Songon dia do hita marnida dirinta di bagasan konteks on? Tahargai do dirinta songon hita manghargai halak na asing? Holong na tulus jala na sintong tu dongan ingkon mamungka sian pangantusion dohot panjanghonon di diri. Molo tatanda jala tahargai dirinta songon na tinompa ni Debata, lam margogo ma hita marnida jala manghamauliatehon, mangulahon na tudos songon dirinta maradophon dongan jolma.
Gabe sada tantangan do patik on laho manghangoluhon ngolu na patuduhon parange ni Debata di ganup ngolunta. Sada joujou do i asa unang holan holong di bagas roha nang pamangan, alai dohot do nang patupahon holong i di portibi on naung godang angka roha hosom dohot ketidakadilan. Marhite na mangihuthon patik on, ndang holan tapatubu holong di bagasan dirinta, alai gabe panondang do hita tu angka dongan, patuduhon tu portibi on aha do lapatan ni na mangolu di bagasan holong na sintong. Marhite pambahenanta nang pe metmet, berkontribusi do hita laho patupahon di portibi on, na dumenggan jala na gok holong, hombar tu lomo ni roha ni Debata tu bangsoNa.
Kesimpulan dan Refleksi
Di ngolu parhuriaon nuaeng on, mansai bagas do panghorhon ni turpuk on. Holong i ndang holan panghilalaan manang hatahata sambing, alai ingkon tarida do marhite pambahenan di parsaoranta maradophon dongan jolma. Holong na sintong i ma holong na marurat di pangantusion paboa ganup jolma ditompa Debata do tumiru rupaNa. Molo tapillit mambohali dirinta di bagasan holong ni roha ni Debata, ndang holan parsaoranta dohot Debata na taparrohahon, alai dohot do nang songon dia hita maradophon angka na di humaliangta. Marbagi do hita tu angka na hurangan? Tulus do rohanta jala ndang mardingkan di angka na denggan maradophon angka dongan di parsaoranta? Holong ni Debata manjou hita asa manghangoluhon ngolu pengorbanan dohot haburjuon tu dongan jolma so pola marnida angka batas-batas egoisme dohot kepentingan diri.
Songon bangso Israel na tarjou laho mampartahanhon dirina di bagasan holong ni Debata marhite na mangihuthon patikNa, songon i do nang hita tarjou mangulahonsa. Di ngolunta na godang angka ulaon nang pingkiran, olo do gabe tarelaela hita holan mamingkirhon dirinta sandiri jala lupa tu dongan jolma. Songon Hata ni Debata di 3 Musa 19 on na paingothon hita, ndang boi tarsirang holong maradophon Debata sian holong tu dongan jolma. Ndang ulaon na mura on, tarlumobi ma molo dipaadop tu halak na maol tahaholongi, ala ni angka na marragam. Alai, marhite asi ni roha ni Debata, boi do hita mangulahon holong i di ngolunta si ganup ari. Holong i do hataridaan ni panjouonta songon bangso ni Debata, songon sitindangi ni holongNa na so hasuhatan i. Amen.





Posting Komentar