Jamita Partangiangan Epistel Minggu 18 Mei 2025 Minggu Kantate tarsurat di buku Panguhum 5 ayat 1 - 12. Tapabagas ma pangantusionta taringot tu turpuk ni Jamita Partangiangan (Epistel) on. Hombar tu Almanak ni Hurianta dibahen ma ojahan ni Jamita Partangiangan (Epistel) "Dibasabasahon Debata do Hamubaon ni Roha." Rap ma hita mangihuthon hatoranganna.
Pendahuluan
Buku Panguhum molo di hata Heber didok sefer syofetim jala masuk tu horong Padan na Robi, i ma buku papituhon dindadasan Padan na Robi. Hata panguhum dison ndada patoranghon jabatan hakim (panguhum) songon di pengadilan di zamanta saonari, alai uluan di ganup bangso Israel laho manguluhon nasida asa sahat mangingani tano na binagabagahon ni Debata manang tano Kanaan, jala partingkian ni panguhum on, i ma sian masa ni si Josua sahat tu Samuel, dung i bongot ma tu masa harajaon ni Israel manang rajaraja.
Pembahasan
Turpuk Epistel on i ma ende parolopolopon ni sahalak panguhum parompuan Israel na margoar si Debora jala targoar do tong si Debora on i ma nebiah manang panurirang parompuan (Panguhum 4:4). Hatiha i jongjong sada raja na gogo na margoar Yabin sian harajaon Hazor, jala diperintahon raja i sahalak panglima na tarsar mansai gogo margoar Sisera laho manaluhon Israel marhite 900 pasukan hureta bosi laos talu do Israel jala dipagosagosa situtu saleleng 20 taon. Di tingki peristiwa i si Debora do na gabe panurirang jala panguhum di Israel, dung i dijou si Debora ma sahalak baoa Israel na margoar Barak sian marga Naptali. Dung i dipaboa si Debora ma tu si Barak, songon on do Hata ni Debata, laho ma, porangi ma Sisera laos lehononHu do nasida tu tanganmuna.
Alai ganggu do roha ni si Barak siala diboto ibana tangkas songon dia gogona jala godang ni pasukan ni Sisera, laos didok si Barak mangalusi si Debora, molo laho ho, au pe dohot laho marporang. Dialusi si Debora ma, dohot pe ahu alai ingot ndang dapot hasangapon ho disi, siala ingkon dohonon ni halak do, tu parompuan do dipasahat Debata Sisera na gogo i, laos masa ma parporangan i di batang aek Kison, laos dipartunggangbalikhon Debata do pasukan Sisera laho talu nasida, laho maringkati ma Sisera paluahon diri tu huta Haroset Hagoyim tu jabu ni halak Keni jala didapot ibana di jabu i parompuan margoar Yael inanta ni si Heber, alai laos diantuk si Yael do Sisera laos mintop.
Molo taparateatehon turpuk on sai hira adong isu gender, alai sasintongna na nidok turpuk on, so marlapatan hasurungan molo di bagasan ganggu ni roha di Hata ni Debata. Ia halak Israel bersifat patriarkhalisme do, i ma garis keturunan sian baoa, tontu gabe ingkon sumurung do baoa sian parompuan di tradisi ni Israel. Naeng pasangaphon do tahi ni si Debora, alai ganggu ni roha ni si Barak so taruli ibana di hasangapon i, laos gabe parompuan ma na menggerakhon, i ma si Debora, laos gabe parompuan do na manaluhon Sisera na gogo i. Lapatanna di jolo ni Debata ndang mangida gender, alai ise na porsea, ise na mar pos ni roha tusi do dilehon Debata hasangapon.
Di ayat 1-2 dipatorang, dipuji si Debora dohot si Barak Debata siala manongtong Debata patubuhon angka partogi di Israel gabe singkatNa laho paluahon Israel sian hamaolonna, jadi ala ni Debata do asa adong partogi, ndada ala ni jago ni jolma i.
Di ayat 3 dipatorang siala Debata do mula ni nasa hagogoon, tontu nasa raja, partogi ingkon manangihon, manarehon pinggolna, artina, kunci sukses di nasa parngoluonta i ma manangihon Debata, jala na dimaksud manangihon Debata i ma na tau mamuji dohot pasangaphon Debata.
Di ayat 4-6 mangombarhon songon dia do huaso dohot gogo ni Debatanta. Didok molo haruar manang mamolus Debata ingkon humuntal tano, maneteki angka langit, malala angka dolok, tarulang angka dalan na bolon. Sude hata i laho patoranghon, so taralo Tuhan i, so tardodo angka huasoNa, so tarambati, ala ni i unang ma bahen Debata gabe alonta marhitehite pangalaho na so tama na maralo tu rohaNa, alai tabahen ma Debata gabe alealenta marhitehite pangalaho na tau mamuji dohot pasangaphon Tuhan i.
Di ayat 7-8 mangombarhon molo mian Debata di nasa sada bangso ndang mansadi disi hehe manang tubu angka partogi, nang pe molo secara politik, ekonomi dohot sosial metmet do bangso i. Debata ndada mangida bohi, mangida roha do, dipangke Debata do sude jolma nang baoa nang parompuan hombar tu haporseaonna, songon di turpuk on, sahalak ina do dipangke Debata, i do asa digoari di turpuk on si Debora gabe ina ni Israel. Debata do jaminan asa hot nasa sada bangso, alai molo nunga dilului debata na asing manang na imbaru, laos i do bonsir hamusuon di Israel. Laos songon i ma di ngolunta on, molo hot dope Tuhan i di ngolunta, tontu hot ma pangurupion ni Debata di ragam ni hamaolonta so jadi hita hancur siala angka na masa. Alai molo nunga tatundalhon Debata laos i do bonsir gabe manghorhon angka hamusuon ma na masa di ngolunta.
Di ayat 9-12 digombarhon halak na gabe siparenta halak na torop i ma halak na olo sumeahon dirina sian nasa lomona laho mamuji Debata. Lapatanna gok do angka siparenta alai ndang sude halak siparenta dihalomohon, asing ni si parenta na sumeahon dirina tu Debata. So adong labana mangasahon hasangapon ni jolma laho maralo tu Tuhan i, ai halak na manghunduli halode sihapaspili, halak na manghunduli palano na uli, gombaran angka na sangap di jolma do i.
Molo so diboto nasida marende, mamuji Debata siap do sude angka hasangaponna i, songon Sisera. Jala singkat soara na mamuji Tuhan i siala ditanda nasida do angka denggan basa ni Jahowa na mambahen ngoluna gabe marsonangsonang, lapatanna ndang tarbahen jolma i laho mambuka soara mamuji Debata molo so diauhon ibana jolo nasa dengan basa ni Debata na hea dijalo di ngoluna. Jala didok turpuk on ingkon si Debora dohot si Barak do parjolo hehe mamuji Debata dung i asa dohot angka na asing mamuji Debata, Debora dohot Barak i ma gombaran angka panggomgom, uluan manang panggomgomi di Israel. Jabatan uluan i sasintongna ingkon parjolo gabe tiruan na denggan laos i ma na manggerakhon nasa na diulohon nasida patupahon na denggan, i ma mamuji pasangap Debata.
Kesimpulan dan Refleksi
Ondolan ni Epistelta di Minggu on, dibasabasahon Debata do hamubaon ni roha, molo di Evangelium, antara halak Jahudi dohot halak sipelebegu (non-Jahudi), molo di Epistelta on antara baoa dohot parompuan. Ro Hata ni Debata tu si Debora na ingkon pasahatonNa Sisera tu tangan ni halak Israel, siala budaya patriarkhalisme Israel dalan laho pasangaphon baoa do si Debora, asa pangidoan ni si Barak na manguluhon paporangan i. Alai siala ganggu roha ni si Barak di Hata ni Tuhan i pola ingkon dohot si Debora, ujungna tu parompuan ma dilehon Debata hasangapon i.
Molo di bagasan turpuk on ingkon di bagasan pos ni roha situtu do hita manangihon Hata ni Debata asa tubu hamubaon ni roha, ndada di bagasan roha na alang jala peol. Jala molo nunga pos rohanta di Hata ni Debata ndada holan hamubaon ni roha tajalo, alai dohot do hasangapon dilehon Tuhan i tu hita. Hambuaon ni roha ndada ditentuhon jenis kelamin manang gender, seolaholah baoa na ummura marhamubaon ni roha, manang baliksa parompuan na ummura marhamubaon ni roha. Alai hamuboan ni roha ditentuhon ise na umpos rohana umpeop hasintongan ni Hata ni Debata. Amen.
Posting Komentar